idea

2003

Zaczęło się we Włoszech

Droga do warszawskiego
ogrodu sprawiedliwych


Pierwszy Ogród Sprawiedliwych został otwarty w 2003 roku w Mediolanie z inicjatywy włoskiej fundacji GARIWO.

Otwarcie Ogrodu Sprawiedliwych Warszawie

2011

Apel do Parlamentu Europejskiego

Komitet Światowego Ogrodu Sprawiedliwych „Gariwo” zaczyna zbierać podpisy pod apelem do Parlamentu Europejskiego o ustanowienie Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych: „Sprawiedliwi ocalili honor Europy w czasie Shoah i sprawili, że nie utraciliśmy wiary w ludzkość. (...) Dziś za Sprawiedliwych uważamy również tych, którzy sprzeciwiali się ludobójstwu Ormian, udzielali pomocy ofiarom wojny w Ruandzie, Kambodży i w czasie czystek etnicznych w byłej Jugosławii. Na miano Sprawiedliwych zasługują również ci, którzy występowali w obronie godności i wolności w reżimach totalitarnych i nie zawahali się otwarcie mówić o zbrodniczym systemie gułagów.

To oni swoją odwagą przyczynili się do zjednoczenia Europy. Przykłady te mają wymiar uniwersalny. Zachęcają nas do pielęgnowania dziedzictwa Sprawiedliwych i zdecydowanego sprzeciwu wobec wszelkich form rasizmu, dyskryminacji etnicznej, społecznej, politycznej i religijnej. (...) Świat, w którym żyjemy, nie jest wolny od konfliktów, co szczególnie powinno nas skłaniać do przypominania o czynach Sprawiedliwych, wskazywać na wartość Dobra”. Pod apelem podpisują się m.in. Umberto Eco, Dario Fo, Swietłana Broz, Marc-Henri Fermont, Daniel J. Goldhagen, Aleksander Kwaśniewski, Władysław Bartoszewski i Tadeusz Mazowiecki.

2012

6 marca - Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych

10 maja 2012 roku Parlameny Europejski przyjmuje rezolucję ustanawiającą dzień 6 marca Europejskim Dniem Pamięci o Sprawiedliwych. 6 marca to data śmierci Mosze Bejskiego, urodzonego w podkrakowskich Działoszycach, inicjatora Ogrodu Sprawiedliwych w Jerozolimie oraz współtwórcy definicji „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata” (1953).

„Mając na uwadze, że pamięć o czynieniu dobra ma podstawowe znaczenie dla procesu integracji europejskiej, ponieważ uczy młode pokolenia, że każdy może

zawsze dokonać wyboru i udzielić pomocy innym ludziom i chronić godność ludzką oraz że instytucje publiczne mają obowiązkek stawiać za wzór osoby chroniące innych przed prześladowaniami motywowanymi nienawiścią, Parlament Europejski wspiera apel najbardziej znamienitych obywateli o ustanowienie Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych w celu uczczenia w dniu 6 marca osób, które stawiły swą indywidualną podstawą opór zbroniom przeciw ludzkości i totalitaryzmowi”

2013

Decyzja o utworzeniu Warszawskiego Ogrodu Sprawiedliwych

W warszawskim Domu Spotkań z Historią ukonstytuował się pod przewodnictwem Tadeusza Mazowieckiego Komitet Honorowy Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych. Komitet za cel swojej działalności uznał promowanie idei Sprawiedliwych, przede wszystkim ze względu na jej edukacyjny potencjał i aktywne wspieranie obchodów tego

święta w Polsce oraz podejmowanie działań zmierzających do utworzenia Warszawskiego Ogrodu Sprawiedliwych. Komitet Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie przyjął propozycję Dzielnicy Wola o ulokowaniu Ogrodu na skwerze gen. Jana Jura-Gorzechowskiego. 

2014

Otwarcie pierwszego w Polsce Warszawskiego Ogrodu Sprawiedliwych

Każdego roku wyrastać tu będą drzewka dedykowane tym w Europie i poza nią, którzy ratowali życie innych lub występowali w obronie ludzkiej godności - w czasie nazimu i komunizmu, ludobójstw, masowych mordów, zbrodni przeciwko ludzkości, popełnionych w XX i XXI wieku.

Pierwszymi uhonorowanymi są: Marek Edelman, Magdalena Grodzka-Gużkowska, Jan Karski (Jan Kozielewski), Antonia Locatelli, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska. Dzięki inicjatywie włoskiej fundacji "Gariwo" otworzonych już zostało kilkadziesiąt Ogrodów Sprawiedliwych na świecie.

Otwarcie Ogrodu Sprawiedliwych Warszawie

Lista Ogrodów Sprawiedliwych na Świecie:

www.en.gariwo.net/gardens/the-gardens-of-the-righteous

WARSZAWSKI KOMITET
OGRODU SPRAWIEDLIWYCH



1.
Zbigniew Gluza
prezes Ośrodka KARTA – przewodniczący Komitetu
2.
Alicja Bartuś
wiceprzewodnicząca zarządu fundacji Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu
3.
Bogdan Białek
prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego
4.
Wojciech Białożyt
członek zarządu Fundacji Centrum im. prof. Bronisława Geremka
5.
Konstanty Gebert
członek Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, publicysta, założyciel miesięcznika „Midrasz”
6.
Annalia Guglielmi
przedstawicielka fundacji GARIWO w Polsce
7.
Piotr Jakubowski
dyrektor Domu Spotkań z Historią
8.
Artur Jóźwik
dyrektor Biura Kultury w Urzędzie m. st. Warszawy
9.
Urszula Kierzkowska
burmistrz dzielnicy Bemowo m. st. Warszawy
10.
Maja Komorowska
aktorka filmowa i teatralna
11.
Lena Kolarska-Bobińska
socjolog, profesor nauk humanistycznych
12.
Zbigniew Nosowski
publicysta, redaktor naczelny kwartalnika „Więź”
13.
Wacław Oszajca
jezuita, publicysta, współzałożyciel i członek rady programowej Wschodniej Fundacji Kultury „Akcent”
14.
Adam Daniel Rotfeld
profesor nauk humanistycznych, dyplomata, członek rady Fundacji Służby Rzeczpospolitej
15.
Andrzej Rottermund
historyk sztuki, muzeolog, profesor nauk humanistycznych, Honorowy Obywatel m. st. Warszawy
16.
Paula Sawicka
przewodnicząca Rady Programowej OR
17.
Michael Joseph Schudrich
Naczelny Rabin Polski,  członek Kolegium Społecznego Muzeum Historii Żydów Polskich Polin
18.
Dariusz Stola
historyk, profesor w Instytucie Studiów Politycznych PAN i w Collegium Civitas, członek zespołu Ośrodka Badań nad Migracjami UW
19.
Anna Stupnicka-Bando
prezeska Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata
20.
Róża Thun
działaczka polityczna, posłanka do Parlamentu Europejskiego
21.
Tomasz Thun-Janowski
działacz społeczno-kulturowy, inicjator i współorganizator ogólnopolskiego Kongresu Kultury 2016 oraz Forum Przyszłości Kultury
22.
Józef Wancer
członek Rady i Przewodniczący Komisji Finansowej Fundacji Auschwitz-Birkenau
23.
Ewa Wierzyńska
dyrektorka Fundacji Edukacyjnej Jana Karskiego, inicjatorka i kierowniczka programu edukacyjnego „Jan Karski: Niedokończona Misja”, realizowanego w ramach projektu przy Muzeum Historii Polski
24.
Małgorzata Zakrzewska
wiceprzewodnicząca Komisji Kultury i Promocji Miasta, przewodnicząca Rady programowej Radia dla Ciebie
25.
Anna Ziarkowska
Sekretarz Komitetu Warszawskiego Ogrodu Sprawiedliwych, kierowniczka działu edukacji DSH



ZASADY ZGŁASZANIA KANDYDATUR


W ramach obchodów Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych, co roku upamiętniamy trzech Sprawiedliwych. Tytuł Sprawiedliwego przysługujemy osobie, która stawała w obronie ludzkiej godności w nieludzkich czasach totalitaryzmów, masowych mordów i zbrodni przeciwko ludzkości w XX i XXI wieku. Komitet nie upamiętnia osób żyjących.
Zgłoszenia kandydatur można wysyłać do 30 listopada na adres sekretarza Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie – Anny Ziarkowskiej (a.ziarkowska@dsh.waw.pl). W tytule e-maila należy wpisać: „Zgłoszenie kandydata do tytułu Sprawiedliwego”. Zgłoszenia powinny zawierać biogram wraz z uzasadnieniem i załącznikami potwierdzającymi informacje zawarte w biogramie. O wyborze decyduje Komitet Ogrodu Sprawiedliwych. Więcej informacji w regulaminie.

Warszawski Ogród Sprawiedliwych

skwer Generała Jana Jura-Gorzechowskiego,
01-023 Warszawa
Kontakt:
Anna Ziarkowska
Kierowniczka Działu Edukacji DSH
Sekretarz Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych
kontakt: +48 22 255 05 26 / a.ziarkowska@dsh.waw.pl
Partnerem strategicznym warszawskiego Ogrodu Sprawiedliwych jest Bank BNP Paribas
BNP Paribas